วันพฤหัสบดีที่ 24 เมษายน พ.ศ. 2557

Price Action

สิ่งที่ได้เรียนรู้วันนี้

1. เราควรจะเทรดตาม Trend หลักใน TF นั้นๆ หลังจากเราวางแผนเข้าไปแล้วก็ไม่ต้องลงไปดู TF ที่เล็กกว่าอีกเลย ให้ยึด Trend ใน TF นั้นไป เช่น AU ปัจจุบัน Trend H4 เป็นขาขึ้น แต่ H1 เป็นขาลง ดังนั้นเราเล่น H4 คือ รอรับเมื่อราคาย่อมาที่ Channel รับของ H4 แต่ H1 เราเล่น Sell เพราะเป็น Trend ขาลงอยู่ แต่ต้องระวังการเด้งเพราะเราเล่นสวน Trend ใหญ่

2. การหาจังหวะเข้าตาม Trend นั้นมี 2 จังหวะ
Uptrend : a) เข้าเมื่อราคาลงมาที่ Channel/TL รับ
               b) เข้าเมื่อราคาเบรค Price Pattern หรือราคาทำ Sideway
Downtrend : a) เข้าเมื่อราคาขึ้นมาที่ Channel/TL ต้าน
                    b) เข้าเมื่อราคาเบรค Price Pattern หรือราคาทำ Sideway
Sideway คือ Continuation ของ Trend หลัก

3. การหาจังหวะเข้าสวน Trend มีเงื่อนไขดังนี้
3.1) Trend TF ใหญ่กว่า เช่น Week Day H4 เป็นขาขึ้น
3.2) Trend TF เล็ก H1 เป็นขาลง
3.3) ราคาลงมาใกล้ TL รับของ H4
3.4) ราคาเกิด Over Sold ใน Trend H1
3.5) แบ่ง Zone รับที่แนวรับในอดีต + ตัดกับ TL รับของ H4
3.6) ไปขายที่แนวต้านหรือ Channel ต้านของ H1 เพราะเราเล่นสวน Trend มองแค่เด้ง

4. การหา Trend หลักนั้น จะต้องมีจุดที่ทำให้เกิด Channel บน 2 จุด และล่าง 2 จุด

5. ถ้าราคา Break Price Pattern ได้ ราคามักจะวิ่งไปเร็ว ไม่หวนกลับมา แต่ถ้าราคา Break TL อาจจะแค่ย่อลงและดีดกลับมาอีกทีก็ได้ ไม่แนะนำให้เล่นเบรค TL
ดังนั้น การเบรค Price Pattern เราจึงสามารถใช้ Buy/Sell Stop ได้

6. Pattern W&M จะแรงที่สุด แต่ H&S ไม่สำคัญเท่าไร เหมือนกับการเบรค TL ลงมา ให้ไปดูวิธีการวัดเป้าและตั้้ง SL ในแต่ละ Price Pattern

7. การวางแผนเข้า เราควรใช้แบบ "ปิระมิด" คือเข้าโดยให้น้ำหนักของ Lot Size ต่างกัน เช่น 0.01/0.02/0.03 เพื่อทำให้เวลาขึ้นไป พอร์ตโดยรวมจะกำไร แต่ถ้าเป็นแบบ "สีเหลี่ยม" คือเข้า Lot Size เท่ากันทุกไม้ เราจะทำให้พอร์ตโดยรวมกำไรได้ยากกว่า

8. การทำ Spread หรือ Square เราจะทำเมื่อพอร์ตเรามีกำไร เช่น เรา Short ลงมาโดยมีไม้ที่ทุนดีสุดไว้ Run Trend ส่วนไม้ที่ทุนแย่ ให้ทะยอยออกตามเป้าของ Price Pattern หรือ ชน Channel จากนั้น เมื่อ Run Trend มาได้ให้ทำการย้าย Trailing Stop ตาม Dow ไปเรื่อยๆ เมื่อถึงจุดหนึ่งมองว่าตรงนี้เป็นแนวรับสำคัญ ให้ทะยอยเปิด Buy ให้เท่ากับจำนวน Lot Size ของ Sell ที่ถืออยู่ และเมื่อราคากลับตัวเป็นขาขึ้น ไปโดน SL ของ Sell ก็ทำให้เหลือแต่ Buy มีกำไรต่อเนื่อง

9. ราคาพอหลุดแนวนี้แล้ว มันมักจะวิ่งอีกจุดหนึ่งเสมอ

10. ถ้าเราได้นิสัยไม่ดีติดตัวไป ระยะยาวเราจะไม่รอด ดังนั้น เราต้องยับยั้งชั่งใจเวลาไม่ทำตามแผนหรือมีอารมณ์เกิดขึ้น

11. การตี TL/Channel หากเป็นขาขึ้น ราคาเบรค Channel ลงและเด้งกลับมาใน Channel อีกครั้ง ให้ย้ายจุดตี Channel แต่หากเบรค Channel บนขึ้นไป ก็คือ Over ระวังราคากลับมาที่ Channel จากนั้นให้ย้าย Channel บนไปครอบราคาให้หมด

12. ระบบเทรดจะต้องมี Entry, Exit, SL, TP ถ้าขาดอันใดอันหนึ่งไปก็ไม่ถือว่าเป็นระบบเทรด

13. Price Action นั้น มีคนทำวิจัยจากแท่งเทียนที่ Breakout 2,000 แท่ง ว่า
70% --> Break จริง
17% --> False Break
ดังนั้นเราให้เราเทรดบนหลักสถิติ โอกาสไปมีมากกว่าไม่ไปเยอะ

14. เวลาที่มีข่าว อยากให้อยู่ เพื่อเล่นกับการเหวี่ยงของราคาเป็น Easy Money ข่าวสำคัญที่ควรตาม คือ Non-Farm

15. แท่งเทียนมี 2 ชุด Bearish & Bullish ส่วน Trend ก็มี 2 ชุด คือ Reversal & Continuation

16. Gap คือ แนวรับแนวต้าน ที่จะต้องถูกปิดเสมอ

17. Price Action คือ การหาแนวต้านแนวรับของกลุ่มแท่งเทียน แล้วเข้าเมื่อราคาเบรคแนวนั้น
สำหรับ TF ใหญ่ เช่น H4, D1, W1 เป็น Single Action โดย Pattern ที่ควรจำคือ
a) Shooting Star --> เกิดที่แนวต้าน
b) Hanging Man --> เกิดที่แนวต้าน
c) Hammer --> เกิดที่แนวรับ
d) Reverse Hammer --> เกิดที่แนวรับ (ลักษณะเหมือน Shooting Star แต่อยู่ด้านล่าง)
**ข้อสำคัญ คือ Price Action พวกนี้จะต้องเกิดที่ "แนวรับแนวต้านที่สำคัญ" เท่านั้น!!! ไม่ใช่มาเกิดกลาง Trend แบบนี้ไม่มีประโยชน์เท่าไร

18. สำหรับ TF เล็ก เช่น M30, M15, H1 การดู Price Action นั้นจะต้องดู Multi-TF หมายความว่า ถ้าดู Price Action ที่ H1 จะต้องดู M30 ประกอบด้วย เพื่อให้แน่ใจว่าเกิด Price Action ขึ้นทั้ง 2TF จริง จึงจะมีโอกาสสูงที่ราคาจะกลับตัว

19. Bearish Gravestone Doji เป็น Pattern ที่แรงจริง

20. Shooting Star จะต้องมีไส้ยาวกว่า Body อย่างน้อย 2 เท่า

21. หลักการเทรด จะต้องดูตามลำดับดังนี้
1) ดู Trend เป็นหลักก่อน ว่าขึ้นหรือลง
2) ดู Price Action ที่แนวรับแนวต้านเป็น Signal ในการเข้า กรณีที่เราตั้ง Zone รับของ บางทีอาจจะไม่ต้องดู Price Action ก็ได้ แต่หากไม่มั่นใจ กลัว Zone ที่เราวางไว้รับไม่อยู่ เราก็ต้องมาเฝ้ากราฟหน่อย เพื่อดูว่ามี Price Action อะไรเกิดขึ้นไหม ถ้าเกิดขึ้น เราจึงตัดสินใจเข้าได้เลย
3) จากนี้ค่อยเอา Indicator มาจับ ซึ่งตอนนี้เรายังไม่ไปถึง

22. คนส่วนใหญ่มักพูดว่า 60% จิตวิทยา 30% MM 10% TA แต่เวลาเราเริ่ม เราต้องเริ่มด้วย TA --> MM --> จิตวิทยา มันถึงจะทำให้เรามีจิตวิทยาที่ดีได้ สามารถตัดอารมณ์กลัวโลภระหว่างเทรดออกไปได้จริง หากเรามี TA & MM ที่ดี

23. MM หากเรามี 1,000$ ต้องการเทรด 3 Product ก็จะได้แต่ละ Product 300$ จากนั้นเราจึงมาตัดสินใจอีกทีว่า เราจะยอมเสี่ยงเข้าในแต่ละครั้งของ Product นั้นเป็นกี่ % ของ Product (เทียบกับ 300$) ซึ่งตรงนี้ขึ้นอยู่กับแต่ละคนจะรับได้ที่ตรงไหน นอกจากนี้ เราจะต้องรู้ด้วยว่า การเข้าไม้นี้เป็น Flush หรือ คู่เดียว เพราะถ้าเรารู้ว่ามีโอกาสเกิด Flush เราอาจจะอัดที่ตรงนี้หรือเสี่ยงมากหน่อยที่จุดนี้ก็ได้ เช่นปกติเสี่ยง 3% จุดที่เราคิดว่า Flush อาจจะเสี่ยง 10% แทนไปเลย

วันจันทร์ที่ 21 เมษายน พ.ศ. 2557

Diary : 21 Apr 14

นนสอนวิธีการ manage เงินปันผล แบ่งออกเป็น 5 ส่วน
1. ลงทุน = 50% (รวมประกันชีวิต)
2. ค่าใช้จ่ายส่วนตัว = 25%
3. ค่าใช้จ่ายส่วนรวมในบ้าน = 10%
4. บริจาค = 5%
5. เงินสำรองฉุกเฉิน = 10%

วันศุกร์ที่ 18 เมษายน พ.ศ. 2557

Diary : 18 Apr 14

ถ้าเราเล่นตาม trend ตั้ง RR 2:1 ได้ 
แต่ถ้าเล่นสวน trend ให้ตั้ง RR แค่ 1:1 พอ และให้เรามาดูกราฟ M15 แทน H1 เพราะเราเล่นสวนเทรน ต้องออกเร็ว จะออกเมื่อ
1. ราคาหลุด TL รับ
2. ราคาหลุด Channel 
3. ราคาไปถึง TP

อย่าไปมโนเองว่า ราคาลงสุดแล้วทั้งๆ ที่ยังอยู่ใน channel ขาลงของ H1 ต้องรอราคาทำ HL ชัดๆ ใน H1 ก่อน จึงค่อยพิจารณาว่ามีโอกาสเปลี่ยน Trend เป็นขาขึ้น

วันอาทิตย์ที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2557

Diary : 6 Apr 2014

การเรียนรู้คนเดียว ทำได้แต่ช้า ถ้าเรามีเพื่อน จะช่วยให้เราเรียนรู้ได้เร็วกว่า เช่น การเปิด account ใหม่ ถ้าเรามีเพื่อนที่เคยเปิดแล้ว ก็ใชัเวลาแค่ 10 นาที แต่ถ้าเราเปิดเองคนเดียว อาจใช้เวลา 1 ชม หรือ 1 วันเลย ดังนั้น "เพื่อน" คือสิ่งสำคัญที่เราจะช่วยกันเรียนรู้ไปตลอดทาง

การเทรดนับจากวันนี้ เราจะยึดวิธีของไมดาสทีม เรารู้สึกว่ามันใช่สำหรับเรา ลองดูสักตั้ง ว่าถ้าเราทำตามแล้วจะเป็นอย่างไร

เริ่มต้น 4 ขั้นตอนเทรดง่ายๆ
1. หา Trend ให้เจอ
2. หาแนวต้านแนวรับที่สำคัญเพื่อกำหนดจุดเข้าออก หรือ Trading Zone
3. คำนวณ RR จาก SL และ TP ให้ได้มากกว่า 2 เท่า
4. นำ MM มาจับทำให้เราไม่เครียด

จงลงทุนในประสบการณ์ (Experience) ที่ไม่อาจแสวงหาได้จากตำรา 10,000 เล่ม

จงลงทุนในประสบการณ์ (Experience) ที่ไม่อาจแสวงหาได้จากตำรา 10,000 เล่ม
............................................ โดย เจริญชัย ไชยไพบูลย์วงศ์
มหาวิทยาลัยสยาม

หากเพียงแค่ท่องตำรา แล้วรวยได้ โลกนี้ก็คงไม่มีคนยากไร้แล้ว คนที่ประสบความสำเร็จยิ่งใหญ่ เกือบทุกคนล้วนต้องเคยเผชิญ “ความล้มเหลวแบบแรงๆ” มาอย่างน้อย 1 ครั้งในชีวิต

ความล้มเหลวไม่ได้ทำให้คนฉลาดขึ้น แต่มันช่วย “กระตุ้น” ให้คนฉลาดตื่นขึ้นมาพบความจริง

ทฤษฎีที่ร่ำเรียนมานับ 10 ปี หากไม่เจอความล้มเหลวกระแทกหน้า มันก็จะกลายเป็น “ตะกอนแห่งข้อมูล” ที่เรียงต่อกันในหัวสมองของเรา

หากเมื่อเจอประสบการณ์แรงๆ กระทบเข้ามา ความรู้ทั้งมวลที่เคยกระจัดกระจาย ก็จะตกผลึกหลอมรวมเป็นส่วนหนึ่งในตัวเรา ไม่มีการแบ่งแยกระหว่างความรู้และการกระทำอีกต่อไป

การลงทุนในประสบการณ์ (Experience) จึงเป็นสิ่งจำเป็นหากต้องการสร้างผลตอบแทนทางการเงินที่เติบโตและยั่งยืน

อย่างไรก็ตาม เวลาและทรัพยากรของเรามีจำกัด ดังนั้น บางสิ่งที่สามารถเรียนรู้จากความผิดพลาดของคนอื่นได้ โดยไม่ต้องทดลองซ้ำด้วยประสบการณ์ของตัวเองก็ย่อมเป็นเรื่องดี เพื่อจะได้นำทรัพยากรที่ประหยัดได้ ไปใช้ลงทุนในประสบการณ์ที่สำคัญเท่านั้น

แต่เราจะรู้ได้อย่างไรว่า อะไรเป็นสิ่งที่ต้องลองเองถึงจะรู้แจ้ง อะไรเป็นสิ่งที่สามารถเรียนรู้จากประสบการณ์ของคนอื่นได้

ผมคิดว่า เราไม่อาจกำหนดเป็นสูตรสำเร็จแบบง่ายๆ ได้เลย

คำแนะนำของผมก็คือ หากความรู้สึกของเราบอกว่า “ใช่” ก็จงลงมือทำอย่างเต็มที่ อย่ารอให้ทุกอย่างพร้อม อย่ารอให้ถึงวันพรุ่งนี้

อย่างไรก็ตาม หากเป็นเรื่องที่ต้องใช้เงินมากกว่าแรงงาน เราก็ควรเริ่มทีละน้อย

สมมติว่า เรามีเงินเก็บ 1 ล้านบาท ก็ไม่ควรนำเงินทั้งหมดไปลงทุนในหุ้น แต่ควรแบ่งเงินมาเพียง 1 แสนบาท เพื่อหาประสบการณ์จริง หลังจากนั้น บทเรียนทั้งความสำเร็จและล้มเหลวจะช่วยบอกเราว่า ควรจะทำอย่างไรต่อไป

สิ่งที่ผมค้นพบก็คือ ประสบการณ์ที่จะทำให้เราตื่นรู้และเติบโตได้ จะต้องมีรายละเอียด (Detail) ไม่ใช่เป็นประสบการณ์ที่ฉาบฉวย ผ่านมาแล้วก็ผ่านไป ดังนั้น หากเราเลือกจะเป็นนักลงทุนระดับเซียนหุ้น เราก็ต้องตั้งใจศึกษาข้อมูลอย่างเต็มที่ วิเคราะห์ทุกปัจจัยอย่างรอบด้าน เมื่อเข้าซื้อหุ้นแล้วผิดพลาด ก็ต้องหาเหตุผลมาอธิบายให้ได้ว่า มันเกิดจากอะไร

การค้นหาสาเหตุของความล้มเหลว เป็นกุญแจของความสำเร็จที่ยั่งยืน

เหตุผลอาจมีเป็นล้าน แต่ละคนก็อาจให้คำตอบแตกต่างกันไป แต่หากเราเปิดใจและใคร่ครวญอย่างรอบด้าน สักวันหนึ่งคำตอบที่ถูกต้องก็จะโผล่ขึ้นมา

มันอาจมีคำตอบมากกว่า 1 แต่มันต้องมีสักอันที่เราสามารถนำไปใช้ทำเงินได้อย่างต่อเนื่องและยั่งยืน เท่านี้ก็เพียงพอแล้ว

เคล็ดลับสำคัญก็คือ หากต้องค้นหาคำตอบเพียงลำพัง เราอาจใช้เวลาศึกษาไปชั่วชีวิต คงไม่มีเวลาไปแสวงหาช่องทางทำเงินแบบอื่นเลย ยิ่งไม่ต้องพูดถึงเวลาสำหรับการเสพสุขและแสวงหาความรื่นรมย์ให้ชีวิต

ดังนั้น หนังสือจากนักลงทุนชั้นเซียน ไม่ว่าจะเป็น “เหนือกว่าวอลล์สตรีท” ของปีเตอร์ ลินซ์ หรือว่า “หุ้นสามัญกับกําไรที่ไม่สามัญ” ของฟิลิป ฟิชเชอร์ ก็อาจมีคำตอบดีๆ ให้เราได้ โดยที่เราไม่ต้องไปผ่านประสบการณ์จริงอีก 100 ครั้ง เพื่อที่จะได้คำตอบเหล่านั้น

การอ่านหนังสือของนักลงทุนชั้นเซียนนับ 10 เล่ม ก่อนที่จะได้ลงทุนจริง แม้ว่าจะให้ความรู้ในระดับหนึ่ง แต่ครั้นเมื่อได้เข้าสู่สนามรบจริง ที่เต็มไปด้วยความโลภ ความหวั่นกลัว การครุ่นคิด และความบ้าคลั่ง การกลับมาอ่านหนังสือเล่มเดิมอีกครั้ง ก็จะช่วยเปิดหูเปิดตา และทำให้เราค้นพบ “ความลับ” ของบางประโยค ซึ่งเราเคยอ่านผ่านตา จดจำได้ แต่ไม่เคยเข้าใจความหมายเลย

นี่เป็นเพียงตัวอย่างเล็กๆ ที่ชี้ให้เห็นว่าประสบการณ์ไม่เพียงมีคุณค่าในการกระตุ้นให้ตัวเราได้เรียนรู้ หากยังช่วยให้เราสามารถซึมซับประสบการณ์ของผู้อื่นมาใช้ได้ดีกว่าเดิมด้วย

การหาเงินในยุคนี้ ย่อมแตกต่างจากยุคเดิม นวัตกรรมและความคิดสร้างสรรค์ เป็นสิ่งที่มีค่ายิ่ง โรงงาน เครื่องจักร และเทคโนโลยี กลายเป็นสิ่งที่ล้าสมัยและเสื่อมค่าได้อย่างรวดเร็ว

ดังนั้น ลำพังเพียงการเสพข้อมูลมหาศาล แล้วคิดว่าจะเปลี่ยนข้อมูลเป็นเงินทองได้ ก็ย่อมเป็นเรื่องเพ้อฝันเกินไป

เราต้องแปลงข้อมูลเหล่านี้ให้กลายเป็นนวัตกรรม ปรุงแต่งความงามในใจเราให้กลายเป็นศิลปะ จึงจะสามารถเรียกร้องผลตอบแทนทางการเงินที่เราปรารถนาได้

การนั่งคิดในห้องคนเดียว หรือการติดตามความเป็นไปของโลกผ่านทาง Facebook เพียงเท่านั้น ย่อมอาจไม่อาจปลุกเร้า “แรงบันดาลใจ” ที่เพียงพอต่อการสร้างสรรค์ผลงานสุดยอดได้

การออกไปหาประสบการณ์ในโลกกว้าง เพื่อจะเก็บรายละเอียดจากสถานการณ์จริง จึงเป็นเครื่องมือจุดประกายความคิดสร้างสรรค์ได้ดีกว่า

อย่างไรก็ตาม การมุ่งจะหาคำตอบตลอดเวลา ก็กลับทำให้คำตอบนั้นห่างไกลออกไป บางทีการหยุดพักและออกไปเดินเล่น ก็อาจทำให้เราค้นพบคำตอบได้ดีขึ้น การบรรลุความฝันที่ปรารถนา บางครั้งก็ต้องเดินออกนอกเส้นทางไปไกลลิบ 

Steve Jobs ถูกไล่ออกจากบริษัทของตัวเอง นับเป็นเหตุการณ์ที่พลิกผันชีวิต แต่มันก็ทำให้เขาได้ออกไปพบโลกใบใหม่ นั่นคือ วงการภาพยนตร์และความบันเทิงจากการเข้าซื้อกิจการของบริษัท PiXar ซึ่งในอนาคตจะได้ผลิตภาพยนตร์แอนิเมชั่นที่สร้างรายได้ระดับหมื่นล้านบาท หากไม่มีประสบการณ์ตรงในจุดนี้ เขาก็อาจไม่ได้ค้นพบ iPod และ iTunes ในจังหวะเวลาที่เหมาะสม

ลำพังจินตนาการและความบ้าระห่ำ ย่อมไม่อาจทำให้คนเราก้าวข้ามไปสู่ธุรกิจใหม่ได้อย่างมั่นใจ

แน่นอนว่า Steve Jobs ดื่มด่ำในเสียงดนตรีแต่การสร้างธุรกิจที่ต้องเข้าไปพัวพันกับค่ายเพลงทั้งหลาย ก็ย่อมไม่อาจอาศัยเพียงความหลงใหลและความชอบส่วนตัวได้

ดังนั้น ประสบการณ์ในบริษัท PiXar จึงน่าจะเป็นตัวช่วยที่ดีซึ่งทำให้ Steve Jobs สามารถเข้าใจถึงวัฒนธรรมและกลยุทธ์ของคนในอุตสาหกรรมบันเทิงได้ในระดับหนึ่ง ซึ่งย่อมเป็นทุนรอนทางความรู้ที่สำคัญในการเสนอตัวเข้าไปสร้างนวัตกรรมให้อุตสาหกรรมดนตรีได้หลอมรวมเข้ากับอุตสาหกรรมไอที โดยความสำเร็จจากภารกิจนี้ได้กลายเป็นจุดเริ่มต้นแห่งการพลิกโฉมบริษัท Apple ไปตลอดกาล

เมื่อมี iPod และ iTunes เป็นเครื่องนำทาง การทุ่มเทเพื่อพัฒนา iPhone และ iPad ก็ย่อมเป็นสิ่งที่มีเหตุผล ทั้งหมดนี้ได้สร้างรายได้และผลกำไรให้บริษัท Apple อย่างมหาศาล จนกระทั่งกลายเป็นบริษัทอันดับ 1 ของโลก ในช่วงสั้นๆ ก่อนที่ Steve Jobs จะสิ้นลมหายใจ

การคิดโมเดลธุรกิจที่สวยหรู ย่อมไม่ใช่เรื่องยาก แต่การจะทำให้เกิดขึ้นจริง บางครั้งก็ต้องเชื่อมโยงและต่อยอดจากประสบการณ์ที่ได้สะสมไว้

อย่างไรก็ตาม เราคงไม่อาจเรียนรู้ทุกเรื่องบนโลก เพื่อจะเก็บเกี่ยวประสบการณ์เอาไว้ล่วงหน้าได้ เพราะทุกประสบการณ์ที่เราได้รับ ก็ย่อมมีต้นทุนเวลาและทรัพยากรที่ต้องจ่ายออกไป

สิ่งที่ทำได้จริง ท่ามกลางขีดจำกัดของมนุษย์ ก็คือ การปล่อยให้หัวใจได้พาเราไปสู่ประสบการณ์ที่แปลกใหม่โดยไม่ปิดกั้น นี่คือ การคัดเลือกโดยธรรมชาติ (Natural Selection) ซึ่งน่าจะให้ประสิทธิภาพมากกว่าการคัดสรรของตัวเราเอง แม้ว่าบางเส้นทางอาจพาเราไปสู่หุบเหว แต่หากเราเปิดใจเรียนรู้ว่าที่ก้นเหวนั้นมีอะไรน่าสนใจบ้าง มันก็ย่อมนำพาเราไปสู่จุดเปลี่ยนพลิกของชีวิตได้เช่นเดียวกัน

เราอาจกังวลว่า เรื่องที่หัวใจเรียกร้อง ส่วนมากจะเป็นสิ่งที่ไร้สาระ แต่จากประสบการณ์ของผม บางครั้งเรื่องเล็กๆ ก็อาจต่อยอดไปสู่สิ่งที่มีคุณค่าได้มากกว่าเรื่องใหญ่ๆ

ยิ่งโลกทุกวันนี้ต้องการสินค้าและบริการที่หลากหลายมากกว่าเดิม ดังนั้น ประสบการณ์เล็กๆ ที่ดูแล้วไร้ค่าในสายตาของคนยุคก่อน ก็อาจกลายเป็นสิ่งที่มีค่าในยุคนี้ได้

Facebook ในตอนเริ่มแรก ก็มาจากประสบการณ์ทางตรงของผู้ก่อตั้ง จากการได้ใช้ “หนังสือรุ่น” ของมหาวิทยาลัย Harvard ซึ่งทำให้เกิดเป็นไอเดียที่จะเปลี่ยนข้อมูลเหล่านี้ให้มาอยู่ในโลกออนไลน์

มันแทบไม่ได้แสดงถึงคุณค่าที่พิเศษสุดและน่าจดจำเลย แต่เมื่อได้พัฒนาตัวเองไปทีละขั้น จนกระทั่งแพร่ระบาดไปทั่วโลก ทุกคนจึงพึ่งตื่นรู้ว่า นี่คือ ธุรกิจใหญ่ระดับแสนล้าน ซึ่งเริ่มจากความปรารถนาเล็กๆของเด็กหนุ่มกลุ่มหนึ่งเท่านั้น

ใครจะคิดว่า “เรื่องเล็ก” ที่ดูเหมือนเป็นความหมกมุ่นของวัยรุ่น จะเติบโตมาเป็นปรากฎการณ์สำคัญของโลกใบนี้ได้

สิ่งที่ต้องระมัดระวัง สำหรับการลงทุนในเรื่องประสบการณ์ (Experience) ก็คือ เราจะรู้ได้อย่างไรว่า ประสบการณ์นี้ไม่ประสบความสำเร็จ เราควรพักไว้ก่อน หรือประสบการณ์นั้นควรลงทุนเพิ่ม เพราะมันอาจเกิดดอกออกผลไปสู่อนาคตได้

ผมคิดว่าการใคร่ครวญอย่างช้าๆ โดยไม่หมกมุ่นในตัวเอง หากแต่เปิดตามองดูโลกภายนอกอย่างลึกซึ้ง จะช่วยให้เราตัดสินใจว่าจะละทิ้งหรือลงทุนเพิ่ม

“ประสบการณ์ที่ดี จะให้ผลตอบแทนในทันที” แม้ว่าจะไม่ได้เป็นเงิน ก็จะเป็นในรูปของความพึงพอใจส่วนตัว หรือแม้กระทั่งการยอมรับจากคนอื่น ก็อาจเป็นเครื่องชี้วัดที่ดี ขอเพียงแค่ 1 คนที่เห็นด้วยกับเรา ก็ถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นที่ใช้การได้ แต่ถ้าทุกคนต่อต้านหมดเลย แสดงว่าน่าจะมีบางอย่างที่ผิดพลาดแล้ว

เมื่อเผชิญกับอุปสรรค ความรู้สึกรักและหลงใหลของเราจะเป็นตัวบอกได้ว่า เราควรจะลงทุนต่อหรือว่าละทิ้งไป

บางคนมองความรักเป็นเรื่องของอารมณ์เท่านั้น แต่แท้จริงแล้ว มันยังมีเหตุผลแฝงอยู่อย่างลึกซึ้ง เพราะหากเราทุ่มเทให้สิ่งใดแล้ว มันไม่มีคุณค่าอะไรตอบแทนกลับมาเลย หรือผลลัพธ์ที่ได้เล็กน้อยและเชื่องช้าเกินไป ความรักในหัวใจเราก็จะเริ่มลดน้อยลง

พ่อแม่ที่ว่าสุดประเสริฐอย่างไร ก็ยังรักลูกหลานไม่เท่ากัน โดยพวกท่านก็จะเลือกรักลูกที่สร้างความภาคภูมิใจให้ท่านมากกว่าลูกที่ไม่เอาไหนและสร้างความผิดหวังให้ครั้งแล้วครั้งเล่า

แต่หากเมื่อใดความรักเปลี่ยนเป็นความหลงแล้ว เราจะปิดกั้นตัวเองจากความจริงรอบข้าง การใช้หัวใจและอารมณ์ก็จะเป็นคำตอบที่ใช้ไม่ได้อีกต่อไป

นี่คือ สิ่งที่ต้องระวัง

ดังนั้น ขอเพียงเรารักษา “ความรักที่เปิดกว้าง” เอาไว้ได้ เราก็จะไม่หลอกตัวเอง และสามารถค้นพบได้ว่า ประสบการณ์ที่เราได้ทุ่มเทชีวิตให้ในครั้งแรกนั้น เมื่อเวลาผ่านมาถึงตอนนี้แล้ว มันยังมีคุณค่าให้ลงทุนต่อเนื่องหรือไม่ อย่างไร

ในระหว่างอายุ 20-25 ปี ผมนิยมการอ่านหนังสือเป็นชีวิตจิตใจ เพราะมันทั้งลึกซึ้ง เข้มข้น และรอบด้าน ผมจึงให้คุณค่ากับการลงทุนเรื่องประสบการณ์น้อยเกินไป เพราะคิดเพียงว่า เราสามารถเข้าใจทุกสิ่งได้จากข้อมูล ความคิด และตัวเลขที่รับมา เราจะประหยัดเวลาได้มาก หากไม่ต้องเสียเวลากับประสบการณ์

ประสบการณ์มีข้อเสียเปรียบกว่าเรื่องราวในหนังสืออยู่อย่างหนึ่ง คือ มันเชื่องช้า เต็มไปด้วยบริบทเฉพาะตัว ทั้งกาลเวลาและสถานที่ ยิ่งกว่านั้น มันยังเต็มไปด้วยความขาดแคลนข้อมูล ไม่มีตัวหนังสือให้อ่าน ไม่มีสื่อมวลชนมาคอยสรุปประเด็นที่สำคัญ

แต่ท่ามกลางความเสียเปรียบทั้งมวล ประสบการณ์ก็ยังมีคุณค่าที่ลึกซึ้ง เพราะมันกระตุ้นประสาทสัมผัสทั้ง 5 ของเราให้ทำงานอย่างเต็มที่ ทั้งฟังเสียง อ่านสีหน้า ชิมรสชาติ ใคร่ครวญลางสังหรณ์ ทดสอบกำลังใจ และระมัดระวังในความเอาแน่เอานอนไม่ได้ของจิตใจมนุษย์ทั้งมวล

ประสบการณ์เป็นสิ่งที่จะช่วยให้เราแปรเปลี่ยนความฝันเป็นความจริงได้ เพราะมันเต็มไปด้วยรูปธรรมและสัมผัสที่ชัดแจ้ง ในขณะที่ความคิดและตัวหนังสือนั้น แม้จะงดงามและสมบูรณ์พร้อมเพียงใด มันก็เป็นเพียงแค่นามธรรมที่เลื่อนลอย

หนังสืออาจถอดบทเรียนมาจากชีวิตจริงที่เข้มข้น แต่ก็ยังมีประสบการณ์ส่วนตัวของบุคคลนั้นอีกมาก ที่หนังสือไม่สามารถถ่ายทอดเข้าสู่เลือดเนื้อและร่างกายของเราได้

การลงทุนในประสบการณ์ (Experience) ในช่วงแรกอาจให้ผลตอบแทนที่เชื่องช้า แต่เมื่อประสบการณ์นั้นได้หล่อหลอมเข้าสู่ชีวิตเราอย่างแข็งแกร่งแล้ว มันก็จะนำไปสู่ค่าตอบแทนทางการเงินที่รวดเร็วและก้าวกระโดดยิ่ง